Pagale.dbv.pl

Mocarna

Marie-France Calle/28.10.2005 11:23 "Le Figaro"

Z ulic Delhi zniknęły już krowy. Teraz w Kalkucie zakazane będą riksze
Indie aspirują do miana potęgi gospodarczej XXI wieku i pozbywają się stygmatów przeszłości.
Indie chcą być w awangardzie nowoczesności. Ze świata pełnego telefonów komórkowych, komputerów, gabinetów odnowy dla grubych biznesmenów wykluczono już krowy, które tłumnie wałęsały się po ulicach Delhi.

Z kolei dumna Kalkuta podjęła decyzję o pozbyciu się riksz ciągniętych przez ludzi. Uznała, że czas skończyć ze zjawiskiem „ludzi-koni”, jak nazywa rikszarzy Dominique Lapierre w swojej książce „Miasto Radości”.(...)

W Kalkucie jest ich prawie 25 tysięcy. Zarabiają na życie ciągnąc ładunek przez ulice 12-milionowej metropolii. W ulewnym deszczu, podczas monsunu. Albo w upale, kiedy słupek rtęci dochodzi do 46 stopni C. Zarabiają średnio 100 rupii (około 2 euro) dziennie i połowę z tego płacą właścicielowi rikszy. Dostają dwa marne posiłki w ciągu dnia i mają prawo przespać się na siedzeniu rikszy.

Władze lokalne uważają, że „ludzie-konie” mogą zaszkodzić przyszłości Kalkuty, która aspiruje do roli ośrodka zaawansowanej technologii. „Wielu ludzi Zachodu kojarzy nasze miasto z rikszami, żebrakami i trędowatymi, a Kalkuta jest zupełnie inna niż ten skrzywiony obraz, który stworzono” – wyjaśnia Buddhadeb Bhattacharjee, szef komunistycznego rządu Bengalu Zachodniego.

15 sierpnia, z okazji święta niepodległości, ogłosił on, że riksze ciągnięte przez ludzi będą zakazane w Kalkucie jeszcze przed końcem roku 2005. „Widok człowieka, który za kawałek chleba ciągnie innych ludzi siłą własnych mięśni, nie dodaje splendoru naszemu miastu. To symbol niewolnictwa, nieludzka praktyka, trzeba natychmiast położyć temu kres” – grzmi Bhattacharjee. (...)

Bhattacharjee obiecał program przekwalifikowywania zawodowego i rekompensat dla rikszarzy, którzy stracą pracę. „Riksze ludzkie zastąpimy rikszami rowerowymi i motorowymi” – zapowiedział. Będą też kredyty preferencyjne dla rikszarzy na zakup nowych pojazdów.

„Bardzo pięknie – mówi Samir Sheikh - ale co zrobimy, jeśli nie będziemy mogli zwrócić pożyczek? Jeśli zakaże się riksz ludzkich, to Miasto Radości stanie się szybko Miastem Smutku”. „Mój dziadek i mój ojciec byli rikszarzami. Ja nie umiem robić niczego innego. Jeśli zakaz wejdzie w życie, wszyscy umrzemy z głodu” – lamentuje. (...)

W 1996 próba zakazania riksz ciągniętych przez ludzki nie udała się z powodu gwałtownych protestów samych rikszarzy. Rok później rząd zaofiarował 7 tysięcy rupii każdemu właścicielowi rikszy, który zgodzi się oddać swój wózek. Chętnych nie było.

Mimo gruźlicy, która trapi wielu z nich, mimo nędzy, w której żyją, większość rikszarzy jest dumna z tego, co robi. Nie czują się hańbą Zachodniego Bengalu. „Nie rozumiemy, dlaczego nasz zawód miałby mieć złą reputację w Kalkucie. Jeśli bagażowy może nieść czyjeś paczki na głowie, jeśli ktoś może przewozić ludzi przez rzekę, posługując się wiosłem i siłą swoich ramion, dlaczego my nie możemy ich wozić w rikszach?”, pyta Dinanath Paswan.

[link widoczny dla zalogowanych]